پایداری عملکرد دانه در لاین های امید بخش گندم (Triticum aestivum L.) زمستانه و بینابین٭

به منظور مطالعه پایداری عملکرد دانه و اثر متقابل ژنوتیپ×محیط، 20 ژنوتیپ امید بخش گندم نان زمستانه و بینابین در سال های زراعی 81-80 13و 82-1381 از لحاظ صفت عملکرد دانه(YLD) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شدند. مناطق اجرای آزمایش شامل 10 مکان کرج، زنجان، اردبیل، اراک، میاندوآب، جلگه رخ ، مشهد ، همدان، اقلید و تبریز بودند. پس از تجزیه واریانس سـاده و مرکب، پارامتر های پایداری شامل واریانس محیطی ، ضریب تغییرات محیطی ، اکووالانس ریک ، واریانس پایدای شوکلا ، ضریب رگرسیون ، میانگین مربعات انحراف از خط رگرسیون ، ضریب تشخیص ، واریانس درون مکـانـی و روش گـزینـش همـزمـان بــــرای عملکرد و پـایـداری (YS) بـرای صفـت یـاد شــده محـاسبـه و ژنوتیپ ها با یکدیگر مقـایسه شـدند. بر اساس نتایج حاصله ژنوتیپ های C-80-14، C-80-19 و C-80-20 به عنوان ژنوتیپ های با عملکرد پایدار شناخته شدند. اما از نظر پارامتر گزینش همزمان برای عملکرد دانه و پایداری (YS) ژنوتیپ های C-80-4، C-80-6 و C-80-11 به عنـوان برتـرین ژنـوتیپ ها شناخته شدند. از بین این ژنوتیپ ها، C-80-4و C-80-6 در طرح های تحقیقی- تطبیقی و تحقیقی- ترویجی که در برخی از مناطق در اقلیم سرد به اجرا درآمد مورد ارزیابی های بیشتر قرار گرفتند که براساس نتایج حاصله در مقایسه با ارقام غالب و رایج آن مناطق عملکرد بیشتری تولید نمودند.